Նուկիմ քաղաքի խելոքները

Ժամանակով մի քաղաք է եղել՝ Նուկիմ անունով: Անունը կա, բայց տեղը մինչև հիմա հայտնի չէ: Այս քաղաքը ցուրտ է եղել՝ երկու ձմեռ, մի ամառ: Մի օր ժողովուրդը հարայ-հրոցով հավաքվում, ափ է առնում քաղաքի առաջավոր մարդկանց դռները.

-Էս քաղաքում էլ ապրել չի լինի, սառանք, ախպեր, սառանք: Ելեք պատգամ գնացեք թագավորի մոտ, գնացեք, թագավորին ասեք, թե որ երկու ամառ, մեկ ձմեռ չանի՝ մենք էս քաղաքում է՜լ մնացողը չենք:

– Ժողովրդի կամքը սուրբ է, – ասում են առաջնորդները, որ քաղաքի խելոքներն են լինում, խորհրդի են նստում և որոշում թագավորի մոտ գնալ խնդրելու և, թագավորի սիրտը շահելու համար էլ մի քսակ ոսկի նվեր են տանում ժողովրդի կողմից: Շինում են մի երկար նիզակ, նիզակի ծայրից կախում են քսակը և «թագավոր, որտեղ ես, գալիս ենք քեզ մոտ», ասում են քաղաքի առաջավորներն ու ճամփա ընկնում:

Մի ավանի միջով անցնելիս, տեսնում են խանութպանի մեկը կրակի բոցի պես մի բան է ծախում: Դրա տեսքը շատ է հրապուրում Նուկիմ քաղաքի պատգամավորներին:

– Էտ ի՞նչ ես ծախում, ախպեր, – հարցնում են նրանք:

– Տաքդեղ, – պատասխանում է խանութպանը:

Առաջին անգամն են տեսնում տաքդեղը, առաջին անգամն են լսում տաքդեղ անունը:

-Ուտելու բա՞ն է, – հարցնում են նրան:

– Ուտելու բան է, բա ո՜նց, – պատասխանում է խանութպանը:

– Որ էդպես է, մի կշեռք էդ ասածիցդ տուր:

Ավագ պատգամավորը տաքդեղից մի հատ կծում է, բերանը մրմռում է, աչքերը արցունքոտվում են, նետում է մյուսին, սա էլ մի կտոր կծում է, նետում է մյուսին: Էսպես մինչև վերջին պատգամավորը: Բերանները մրմռալով, աչքերը արցունքոտելով, խանութպանին հայհոյելով՝ շարունակում են ճանապարհը: Մի ուրիշ ավանով անցնելիս տեսնում են խանութպանի առաջ սալաների վրա դարսված… չեն իմանում ինչ:

– Էդ ի՞նչ ես ծախում, ախպեր:

– Խաղող:

Առաջին անգամն են տեսնում խաղողը, առաջին անգամն են լսում խաղողի անունը:

– Ուտելու բա՞ն է,- հարցնում են նրանք:

– Էն էլ ո՜նց, – պատասխանում է խանութպանը:

– Դե, մի կշեռք տո՛ւր:

Վճարում են, առնում, ուտում, համը բերաններն է մնում: Շրթունքները լիզելով, խանութպանին օրհնելով` շարունակում են ճանապարհը:

Մի ուրիշ ավանով անցնելիս տեսնում են խանութպանի մոտ կտոր-կտոր ճերմակ բաներ:

– Էդ ի՞նչ ես ծախում:

– Շաքար:

Շաքա՞ր….Ո՛չ տեսել էին, ո՛չ լսել:

– Ուտելու բա՞ն է,- հարցնում են նրանք:

– Էն էլ ո՜նց:

– Դե, մի կշեռք տո՛ւր:

Վճարում են, առնում, կռթկռթալով ուտում, համը բերաններն է մնում:

Գնում են, գնում, գիշերը վրա է հասնում: Նիզակը տնկում են գետնի մեջ, քսակով ոսկին ամրացնում նիզակին, իրենք պառկում են շուրջը, միամիտ քնում: Գողը ինչպե՞ս կարող է բարձրանալ վերև, նիզակի ծայրից կախված քսակը առնել, իսկի խելքի մոտ բա՞ն է:

Հակառակի պես գիշերը մի ճամփորդ է անցնում էդ տեղերով, տեսնում է մի տնկած ձողի շուրջը մարդիկ անուշ քնել են: Վեր է նայում` ձողի ծայրից բան է կախված: Վար է բերում ձողը, բաց անում քսակը, մեջը՝ դեղին ոսկի: Ոսկին դատարկում է իր խուրջինի մեջ, փոխարենը քսակի մեջ խիճ ու ավազ է լցնում, ձողը նորից կանգնեցնում:

Առավոտը Նուկիմ քաղաքի խելոքները շարունակում են իրենց ճանապարհը: Հարցնելով հասնում են թագավորանիստ քաղաքը: Գնում են, թագավորի դռանը կանգնում: Դռնապանը իմաց է տալիս պալատականներին, սրանք էլ թագավորին, թե Նուկիմ քաղաքից պատգամավոր են եկել: Թագավորը հրամայում է ներս կանչել նրանց:

Պատգամավորները թագավորին գլուխ են տալիս և բարև բռնած կանգնում են: Ավագ պատգամավորը քսակը մոտեցնում է թագավորին և ասում.

– Թագավո՛րն ապրած կենա, մենք Նուկիմ քաղաքի ժողովրդի կողմից ենք եկել խնդրանքով: Էս մի քսակ ոսկին էլ ժողովրդի կողմից քեզ նվեր ենք բերել: Մեր քաղաքը շատ ցուրտ քաղաք է. երկու ձմեռ, մեկ ամառ: Թե որ երկու ամառ, մեկ ձմեռ չանես, էլ մեր քաղաքում մենք մնացողը չենք, լավ իմացած լինես:

Մյուս պատգամավորները գլխով հաստատում են նրա ասածը:

Թագավորի գանձապահը, որ վերցրել էր քսակը, թագավորի ականջին փսփսում է, թե ոսկու տեղ խիճ ու ավազ է:

Թագավորը մտածում է` սրանք նպատակո՞վ են ոսկու տեղ խիճ ու ավազ բերել, թե՞ միամիտ սրտով: Փորձելու համար հրամայում է` նրանց առաջ մի մատուցարան սև սալոր դնեն` սև բոլոճների հետ խառը: Պատգամավորները վրա են պրծնում. ավագ պատգամավորն ասում է.

– Տղե՛րք, առաջ ոտավորն ուտենք` չփախչեն, անոտը մեր ծառան է:

Թագավորը տեսնում է նրանց խելքի չափը և դառնալով նրանց` ասում է.

– Գնացե՛ք ձեր տները, մինչև տեղ հասնեք, մեկ էլ ամառը եկած կլինի:

– Թախտիդ հաստատ մնաս, – ասում են պատգամավորները և ուրախ-զվարթ վերադառնում են իրենց քաղաքը:

Ստեղծագործական աշխատանք

Իսկ հետո ի՞նչ եղավ․․․

Պատգամավորները ետ գնացին Նուկիմ քաղաք: Այնտեղ արդեն ամառ էր: Շատ ուրախացան, որ թագավորը իրենց խնդրանքը կատարել է:

Առաջադրանքներ

1. Բացատրի՛ր ընդգծված արտահայտությունները։

ափ է առնում-մոտենալ,

խորհրդի են նստում – հավաքվում են

Վար է բերում – իջեցնում է

գլուխ են տալիս – խոնարհվում են

վրա են պրծնում – հարձակվել

2. Տեքստից դո՛ւրս գրիր բարդ բառեր։

3. Բնութագրի՛ր Նուկիմ քաղաքի բնակիչներին։

Նուկիմ քաղաքի բնակիչները միամիտ էին, շատ քիչ բան էին տեսել և բոլորին հավատում էին:

4. Հեքիաթից դո՛ւրս գրիր նուկիմցիներին բնորոշող հատվածները։

Տղե՛րք, առաջ ոտավորն ուտենք` չփախչեն, անոտը մեր ծառան է:

5. Բնութագրի՛ր թագավորին։

Թագավորը շատ խելացի և իմաստուն, իմանգամից հասկացավ որ Նուկիմ քաղաքի բնակիչները միամիտ են:

6. Դո՛ւրս գրիր թագավորին բնորոշող հատվածը։

Թագավորը մտածում է` սրանք նպատակո՞վ են ոսկու տեղ խիճ ու ավազ բերել, թե՞ միամիտ սրտով: Փորձելու համար հրամայում է` նրանց առաջ մի մատուցարան սև սալոր դնեն` սև բոլոճների հետ խառը:

7. Մանրամասն նկարագրի՛ր Նուկիմ քաղաքը։ Ինչպիսի՞ն կլինի նրանց շուկան, դպրոցը, տները, փողոցները։ Շուկայում ինչե՞ր են վաճառում և այլն․․․

Նուկիմ քաղաքը ցուրտ քաղաք է: Նրանց շուկայում վաճառվում է ցորեն, հաց, կաթ, միս: Տները պատրաստված են փայտից կամ ծղոտից: Փողոցները քանդված են, ասֆալտ չկա, լուսավորություն չկա: Դպրոցի շենք չկա դասերը անցկացվում են ծառի տակ:

8. Խորհո՛ւրդ տուր նուկիմցիներին։

Ես խոհուրդ եմ տալիս որ կառուցեք դպրոց որպեսզի լինեք խելացի և գրագետ:

9. Ի՞նչ է սովորեցնում այս հեքիաթը։

Պետք է լինել խելացի, իմաստուն, չհավատալ ամեն մեկի, շատ կարդալ:

10. Հեքիաթը ինչպե՞ս կվերնագրես։

Երանի ամառ գա

Լրացուցիչ ընտանեկան առաջադրանք․ ընտանեկան ռադիոթատրոն

Հեքիաթը դերերով կարդացե՛ք և ձայնագրե՛ք։

161. Ըստ գծագրում բերված տվյալների հաշվի՛ր ABCD, ABFE և EFCD ուղղանկյունների մակերեսներն ու պարագիծները:

ABCD ուղղանկյան

P=16+35+16+35=102մմ

S=16×35=560մմ²

ABFE ուղղանկյան

P=16+16+9+9=50մմ

S=16×9=144մմ²

EFCD ուղղանկյան

P=26+26+16+16=84մմ

S=26×16=416մմ²

Ես և ընկերս մեկ անգամ  քայլում էի այգու մոտ մեկ էլ տեսա կենդանի որը շատ լավն է ես և ընկերս վախեցանք և նա մեզ չվնասեց և իրար հետ ծանոթացանք և նա հարցրեց դու քանի տարեկան ես ես պասխանեցի 8 իսկ ընկերդ քանի տարեկան է 20 իսկ դու քանի տարեկան ես 1 տարեկան եմ: Արի միասին քայլենք մեկել տեսանք վագր և նա էլ ծանոթացավ մեր հետ և ընկեր մեզ եղավ: Մեկել վագրը տեսավ խաղահրապարակ և ուզեց գնանք խաղանք: Եվ  հոգնեցինք և մեր օրը շատ հետաքրքիր անցավ ընկերներիս հետ մենք գնացինք ընկերներիս հետ դաշնամուր նվագելու և շատ հետաքրքիր անցավ որը և մենք քայլեցինք դեպի պիցցա ուտելու շատ հաեմեղ էր և հուսով եմ որ միոր կայցելենք ընկերներիս հետ կայցելենք խաղալու և պիցցա ուտելու:

Մենք դասարանով գնացել էինք՝ «Երևանի պատմության թանգարան»: Այնտեղ բավականին  հին իրեր էին ինձ շատ հետաքրքիր էր: Ինձ հտաքրքրեց այնտեղի քարտեզը, կանանց և տղամարդկանց  հագուստները: Նաև տեսանք հին տարբեր երկրների կոպեկներ, տեսանք նաև որտեղ են կանայք կերակուր պատրաստում, նետի պատյան և վահան: Տեսանք հին սափորներ որոնք ձեռքի աշխատանք էր և որոնցով ջուր էին կրում: Մարդկանց մարմինները հին ժամանակներում թաղում էին մեծ սափորներում: Մեզ պատմեցին  որ հին ժամանակներում մարդիք տեղափոխվում էին կառքերով հետո անցան գնացքների:Կաին ելի շատ հետաքրքիր իրեր: Հետո մենք դուրս եկանք գնացինք այգի մի քիչ խաղացինք և վերադարձանք դպրոց: Իմ ճամբորդությունը շատ լավ անցավ:

Իմ ուսումնական աշունը

Աշնանային արձակուրդները սկսվեցին հոկտեմբերի 24-ին և հենց հաջորդ օրը ես հիվանդացա: Երևի մրսել էի, բայց մի ամբողջ շաբաթ տանից դուրս չեմ եկել: Միայն վերջին օրը ես այցելեցի Մաշտոցի Պողոտայի մոտ գտնվող այգի: Այնտեղ մենք եղբորս հետ վարեցինք էլեկտրական ինքնագոլոր: Երբ վերջացրեցինք վարելը, քայլեցինք դեպի խոտածածկ կենդանիները: Նրանք ծածկված էին արհեստական խոտով, շատ գեղեցիկ էին: Այգին շատ գեղեցիկ էր, բարձր ծառեր կային, շատրվաններ կային, որոնց ուղակի միացված չէին: Եղանակը ցուրս չէր, արևոտ էր, քամի չկար: Շատ գեղեցիկ աշուն էր: Ծառերի տերևները դեռևս կանաչ էին, շատ քիչ կային ծառեր, որոնց տերևները դեղնել կամ կարմրել էին: Ես հասցրեցի մի քանի նկար նկարել, իսկ մայրիկս տեսանյութի համար ինձ և եղբորս տեսանկարահանեց:

159. Մեծ միավորներից մեկն արտահայտիր փոքր միավորով:

Բ)

1. 24 կմ 52 մ=24052 մետր

1կմ =1000մ

24կմ=24000մ

24000+52=24052մ

2. 28 մ 5դմ=285դմ

1 մ =10 դմ

28 մ=280 դմ

280+5=285դմ

3. 24 սմ 7մմ=247 մմ

1սմ=10մմ

24 սմ = 240մմ

240+7= 247 մմ

գ)

1. 3տ 500 կգ=3500

1տ=1000կգ

3տ=3000կգ

3000+500=3500կգ

2. 24կգ 200գ=24200գ

1կգ=1000գ

24կգ=24000գ

24000+200=24200գ

3. 27ց 50կգ=2750կգ

1ց=100կգ

27ց=2700կգ

2700+50=2750կգ

160. Մարզի՛ր հիշողությունդ:

8100:90=90

90×40=3600

3600:600=6

6×50=300

300:3=100

100×81=8100

I want to speak about our school. I study at the Southern School of  “Mkhitar Sebastatsi” Educomplex. I like my school very much. Our classrooms are very light because there are no walls in our school. We have joyful days here. After classes, we can ride bikes. When the weather is fine, we play different outdoor games. We have a lot of plants in our school and we water them every day. In summer we have an outdoor swimming-pool where we swim after classes. We have a lot of fruit trees around our school. Sometimes when the weather is fine, we do our lessons outside, under the trees. We do different subjects at school: Armenian, Russian, English, Math, Nature Study, Technology and PE. I like all the subjects, but most of all I like Armenian because it is very interesting. Armenian is my native language and every Armenian should be able to read and write in Armenian. This is all about our school.